Κατηγορία: Επιστημονική βιβλιοθήκη

Ανθολογία που καλύπτει ένα μεγάλο εκδοτικό κενό στην Κοινωνιολογία της Τέχνης. Περιλαμβάνει κείμενα (τα περισσότερα πρωτομεταφράζονται στα ελληνικά) από σημαντικούς στοχαστές, όπως οι Marx, Simmel, Durkheim, Adorno, Becker, Bourdieu και πολλοί άλλοι. Δίνεται έμφαση στην ανάπτυξη του κλάδου από τη δεκαετία του 1960 και μετά, ενισχύοντας την ακαδημαϊκή διδασκαλία του

Συλλογικός τόμος αφιερωμένος στη μνήμη του αείμνηστου πανεπιστημιακού δασκάλου Σταύρου Κωνσταντακόπουλου (1958-2015). Τιμά την εντυπωσιακή ικανότητά του στη μύηση των φοιτητών στην Πολιτική Επιστήμη και την ενεργό του δράση για την προάσπιση του δημόσιου πανεπιστημίου.

Το βιβλίο του Μάρκου Τσέτσου εξετάζει την αξία της τέχνης (με έμφαση στη μουσική) και απαντά στο ερώτημα: Είναι η αξία της τέχνης θέμα γούστου (υποκειμενικό) ή έχει αντικειμενικά κριτήρια; Βασικές Ιδέες: Τίτλος Συγγραφέας Έτος ISBN (Κωδικός Βιβλίου) Το μουσικό αγαθό. Θεωρίες καλλιτεχνικής αξίας Μάρκος Τσέτσος 2020 978-960-42-3

Το βιβλίο του Απόστολου Πανταζή εστιάζει στην ιστορική και θεωρητική θεμελίωση του Κοινωνικού Κράτους, εξετάζοντας πώς αναπτύχθηκε η ιδέα του πέρα από τις καθαρά οικονομικές ή μαρξιστικές ερμηνείες. Βασικό Θέμα: Ο Νέος Φιλελευθερισμός και το Κοινωνικό Κράτος Η έρευνα επικεντρώνεται στο ρεύμα του “Νέου Φιλελευθερισμού” (Νέο Λίμπεραλ) που αναπτύχθηκε στη Μεγάλη Βρετανία μεταξύ 1870 και του Μεσοπολέμου. Η Προσφορά του Βιβλίου: Το βιβλίο εισάγει για πρώτη φορά στην Ελλάδα ένα πλαίσιο μελέτης της θεωρίας της κοινωνικής μεταρρύθμισης (αυτό που σήμερα ονομάζουμε θεωρία του Κοινωνικού Κράτους) που: Προσφέρει δηλαδή μια κοινωνικο-πολιτική θεώρηση της δημιουργίας του κράτους πρόνοιας. Τίτλος Συγγραφέας Έτος Κοινωνική και Πολιτική Θεωρία του Κοινωνικού Κράτους Απόστολος Πανταζής 2020

Νεαρός Χέγκελ: Πίστη, Γνώση και Πολιτική Αυτό το βιβλίο αναλύει δύο σημαντικά πρώιμα κείμενα του φιλοσόφου Χέγκελ από την περίοδο της Ιένας (“Πίστη και Γνώση” και “Φυσικό Δίκαιο”). Ο συγγραφέας αποδεικνύει ότι τα δύο κείμενα, αν και φαινομενικά διαφορετικά, αντιμετωπίζουν το ίδιο κεντρικό πρόβλημα της Νεωτερικότητας. 1. “Πίστη και Γνώση”: Η Κριτική στη Γνώση 2. “Φυσικό Δίκαιο”: Η Κριτική στους Θεσμούς Ενιαία Προβληματική: Το βιβλίο αποδεικνύει ότι για τον νεαρό Χέγκελ, το πρόβλημα της γνώσης (Πίστη και Γνώση) και το πρόβλημα των θεσμών (Φυσικό Δίκαιο) είναι δύο όψεις του ίδιου νομίσματος: της αντινομικής δομής της Νεωτερικότητας.

Οικονομικές Κρίσεις και Επεκτατισμός Το βιβλίο διερευνά τις ρίζες του κλασικού ιμπεριαλισμού και των συστημικών κρίσεων της κεφαλαιοκρατίας, μέσα από τη σύγκριση δύο σημαντικών «ετερόδοξων» θεωρητικών της εποχής: του John Atkinson Hobson (Νέος Φιλελευθερισμός) και του Thorstein Veblen (Θεσμική Σχολή της Οικονομίας). Κοινός Τόπος των Θεωρητικών Ο συγγραφέας ανασυγκροτεί κριτικά τις θεωρίες των Hobson και Veblen, αναδεικνύοντας τα σημεία που τους συνδέουν: Επίκαιρη Συμβολή: Η Άνοδος του Ιμπεριαλισμού Οι θεωρήσεις τους γίνονται εκ νέου επίκαιρες, καθώς προσφέρουν μια κριτική εξήγηση για: Τίτλος Συγγραφέας Έτος Οικονομικές κρίσεις και επεκτατισμός Νίκος Κελεμένης 2016

Ο Μαρξ της Κριτικής: Βίος και Πειθάρχηση Το βιβλίο της Αγγελικής Παπαθανασίου προσφέρει μια συνολική ανάγνωση του έργου του Καρλ Μαρξ, από τα πρώιμα έως τα ώριμα κείμενα, αναδεικνύοντας ένα κεντρικό, ενιαίο νήμα στη σκέψη του. Κεντρική Προβληματική: Η Κριτική της Βιοπολιτικής Λειτουργίας του Κεφαλαίου Η μελέτη υποστηρίζει ότι ο Μαρξ αναλύει το Κεφάλαιο όχι μόνο ως οικονομικό φαινόμενο, αλλά ως ένα πλέγμα σχέσεων εξουσίας και εκμετάλλευσης που έχει βιοπολιτική λειτουργία. Η Πειθάρχηση στον Καπιταλιστικό Κανόνα Η κριτική αυτή βρίσκει την πλήρη της ανάπτυξη στο ώριμο έργο του Μαρξ, όπου αναλύονται: Συνοπτικά, το βιβλίο αναδεικνύει τον Μαρξ ως έναν κριτικό που αναλύει πώς ο Καπιταλισμός διαμορφώνει και ελέγχει τον ανθρώπινο βίο για να σταθεροποιήσει την ταξική κυριαρχία. Τίτλος Συγγραφέας Έτος… Continue reading →

Η Χαμένη Συναίνεση: Κοινωνικό Κράτος, Καπιταλισμός, Δημοκρατία Το βιβλίο του Λουδοβίκου Κωτσονόπουλου διερευνά το εξής κρίσιμο παράδοξο: Γιατί, ενώ οι δυτικές κοινωνίες είναι πλουσιότερες από ποτέ, το Κοινωνικό Κράτος συρρικνώνεται και απειλείται διαρκώς από τη λιτότητα; Η Απάντηση: Η Σχέση Καπιταλισμού και Δημοκρατίας Η απάντηση στο παραπάνω παράδοξο βρίσκεται, σύμφωνα με τον συγγραφέα, στον τύπο της συναίνεσης που διαμορφώνεται σε κάθε ιστορική περίοδο ανάμεσα στον Καπιταλισμό και τη Δημοκρατία. Συνοπτικά, το έργο εξηγεί ότι το πρόβλημα της λιτότητας και της συρρίκνωσης του Κοινωνικού Κράτους δεν είναι απλώς οικονομικό, αλλά προκύπτει από την αποτυχία διατήρησης μιας σταθερής συναίνεσης μεταξύ της οικονομικής (καπιταλισμός) και της πολιτικής (δημοκρατία) σφαίρας της σύγχρονης κοινωνίας. Τίτλος Συγγραφέας Έτος Η χαμένη συναίνεση. Κοινωνικό κράτος, καπιταλισμός, δημοκρατία Λουδοβίκος… Continue reading →

Η Αλληλεγγύη ως Θεμελιώδης Αρχή του Δικαίου Το βιβλίο του Στέργιου Μήτα εστιάζει στην έννοια της Αλληλεγγύης, η οποία, σε αντίθεση με την Ελευθερία και την Ισότητα, έχει παραμείνει η λιγότερο μελετημένη και συχνά παρερμηνευμένη πτυχή του νεωτερικού τρίπτυχου. Το Πρόβλημα: Η Αδύναμη Θέση της Αλληλεγγύης Ο συγγραφέας επισημαίνει ότι η αλληλεγγύη είτε αγνοείται από τη φιλοσοφία και τη νομική επιστήμη, είτε αντιμετωπίζεται λανθασμένα ως: Η Εναλλακτική Θεμελίωση: Δεσμευτική Αρχή Η μελέτη προτείνει μια φιλοσοφική θεμελίωση της αλληλεγγύης, αναδεικνύοντάς την ως μια δεσμευτική αρχή με κριτική λειτουργία απέναντι σε θεωρίες και κοινωνικές συνθήκες που την υπονομεύουν. Η Αλληλεγγύη παρουσιάζεται ως: Διάσταση Δικαίωμα του Πολίτη Χρέος του Πολίτη Χρέος της Πολιτείας Καταφατική Αξίωση βιοτικής αυτοτέλειας από την Πολιτεία. Εδραίωση θεσμών ουσιαστικού… Continue reading →

Κείμενα Πολιτικής Οικονομίας και Θεωρίας της Πολιτικής Αυτή η συλλογή κειμένων, επιμελημένη από τους Μανόλη Αγγελίδη και Κοσμά Ψυχοπαίδη, συγκεντρώνει βασικά έργα από το πεδίο της Πολιτικής Οικονομίας και της Θεωρίας της Πολιτικής. Το Παραμελημένο Πεδίο Το βιβλίο επιχειρεί να αναδείξει ένα πεδίο σκέψης που σήμερα έχει παραμεληθεί λόγω του κατακερματισμού των κοινωνικών επιστημών: την Πολιτική Οικονομία. Από την Ενότητα στον Κατακερματισμό Τα κείμενα που περιλαμβάνονται παρακολουθούν τη διαδρομή της Πολιτικής Οικονομίας: Περιεχόμενο Η συλλογή περιλαμβάνει κείμενα από θεμελιώδεις στοχαστές, καλύπτοντας όλο το φάσμα της κλασικής και νεότερης Πολιτικής Οικονομίας: Τίτλος Συγγραφέας/Επιμελητές Έτος Κείμενα πολιτικής οικονομίας και θεωρίας της πολιτικής Μανόλης Αγγελίδης, Κοσμάς Ψυχοπαίδης (επιμ.) 2015

Εθικισμός και Λαϊκισμός στη Νεοελληνική Μουσική Το βιβλίο του Μάρκου Τσέτσου εξετάζει μια ιδιαίτερη πολιτισμική απόκλιση της Ελλάδας σε σχέση με την ανεπτυγμένη Δύση, αναφορικά με την αξιολόγηση και στήριξη των μουσικών ειδών. Το Ελληνικό Παράδοξο: Ο συγγραφέας επισημαίνει ότι: Η Διερεύνηση: Εθνικισμός και Λαϊκισμός Η μελέτη επιχειρεί να διερευνήσει τις κοινωνικοπολιτικές και ιδεολογικές παραμέτρους αυτής της απόκλισης. Συνοπτικά, το βιβλίο εξηγεί γιατί το ελληνικό κράτος και η κοινωνία ανέδειξαν το λαϊκό τραγούδι ως τον κυρίαρχο εκφραστή τους, ενώ η έντεχνη παράδοση έμεινε στην αφάνεια. Τίτλος Συγγραφέας Έτος Εθικισμός και λαϊκισμός στη νεοελληνική μουσική Μάρκος Τσέτσος 2011

Κοινωνία και Ηθική: Durkheim, Αξίες και Νεωτερικότητα Το βιβλίο του Σπύρου Γάγγα ανασυγκροτεί το σύνολο του έργου του κλασικού κοινωνιολόγου Émile Durkheim , με ιδιαίτερη έμφαση στον αξιολογικό και ηθικό πυρήνα της σκέψης του. Κύρια Θέματα: Αμφισβητώντας την Καθιερωμένη Εικόνα: Το βιβλίο, εξετάζοντας τις φιλοσοφικές επιρροές στον Durkheim, αμφισβητεί την παραδοσιακή εικόνα που τον παρουσιάζει απλώς ως εκφραστή του: Αντίθετα, αναδεικνύει την εσωτερική και θεμελιώδη σχέση της κοινωνίας με την ηθική στη σκέψη του Durkheim, καθιστώντας το έργο του εξαιρετικά επίκαιρο. Τίτλος Συγγραφέας Έτος Κοινωνία και ηθική. Αξίες και νεωτερικότητα στην κοινωνιολογία και την επιστημολογία του Émile Durkheim Σπύρος Γάγγας 2008

John Rawls: Η Προβληματική του Συμβολαίου Το βιβλίο της Λίας Μελά αναλύει κριτικά το έργο του John Rawls και την επαναφορά της συμβολαιακής θεωρίας στο φιλοσοφικό προσκήνιο, με την έκδοση της Θεωρίας της Δικαιοσύνης (1971). Η Αναβίωση της Συμβολαιακής Ιδέας Οι κλασικές συμβολαιακές θεωρίες (π.χ., Hobbes, Locke, Rousseau) είχαν ως βασικό στόχο τη θεμελίωση της πολιτικής εξουσίας πάνω στη συναίνεση των πολιτών, η οποία προέρχεται από τον Ορθό Λόγο. Κριτική Ανάλυση του Συμβολαίου του Rawls Το βιβλίο απαντά σε ερωτήματα που αφορούν τη δομή και τη θεμελίωση της θεωρίας του Rawls: Ουσιαστικά, η μελέτη επιχειρεί μια κριτική διαδρομή στο έργο του Rawls για να αναδείξει τα βασικά προβλήματα συγκρότησης των όρων της συμβολαιακής του θεωρίας. Τίτλος Συγγραφέας Έτος John Rawls…. Continue reading →

Διαλεκτική και Αξίες: Hegel και Marx Το βιβλίο του Θωμά Νουτσόπουλου επιχειρεί την κριτική ανακατασκευή των βασικών διαστάσεων της σύγχρονης διαλεκτικής θεωρίας, όπως αυτή διαμορφώθηκε στα έργα των Hegel και Marx. Κεντρική Εστίαση: Αξίες και Διαλεκτική Μέθοδος Η μελέτη επικεντρώνεται στη σχέση μεταξύ: Βασικά Ερωτήματα προς Ανάλυση: Η ανάλυση δομείται γύρω από τρία βασικά ερωτήματα: Δομή της Μελέτης: Η μελέτη είναι χωρισμένη σε δύο μέρη για την αντιπαραβολή των δύο θεωρητικών: Τίτλος Συγγραφέας Έτος Διαλεκτική και αξίες. Προβλήματα ανάλυσης διαλεκτικών εννοιών στο έργο των Hegel και Marx Θωμάς Νουτσόπουλος 2005

Η Γένεση του Μεθοδολογικού Ατομισμού Το βιβλίο του Απόστολου Πανταζή ερευνά τη γέννηση και συγκρότηση του Μεθοδολογικού Ατομισμού στις κοινωνικές επιστήμες, αναλύοντας τα έργα δύο κλασικών θεωρητικών: του οικονομολόγου Carl Menger και του κοινωνιολόγου Max Weber. Κεντρικό Θέμα: Σύνδεση Οικονομικής και Κοινωνικής Επιστήμης Ο κύριος στόχος της έρευνας είναι να εξετάσει τη δυνατότητα σύνδεσης μεταξύ: Συμβολή του Βιβλίου: Ουσιαστικά, το βιβλίο αναλύει πώς θεμελιώθηκε η ιδέα ότι οι κοινωνικές έννοιες και φαινόμενα πρέπει να αναλύονται και να εξηγούνται με βάση τις ατομικές πράξεις (ο μεθοδολογικός ατομισμός). Τίτλος Συγγραφέας Έτος Η γένεση του μεθοδολογικού ατομισμού στις κοινωνικές επιστήμες. Προβλήματα κατασκευής κοινωνιολογικών και οικονομικών εννοιών Απόστολος Πανταζής 2005

Τοπικό Κράτος και Τοπικότητα: Δύο Συζητήσεις Η μελέτη του Ηλία Γεωργαντά αποτελεί κριτική ανάλυση δύο βασικών ρευμάτων σκέψης που προσπάθησαν να προσδιορίσουν την τοπική κλίμακα των κοινωνικών και πολιτικών φαινομένων. 1. Μέρος Πρώτο: Θεωρίες «Τοπικού Κράτους» (Δεκαετία 1980) 2. Μέρος Δεύτερο: Σχολή της «Τοπικότητας» (Δεκαετία 1990) Συμβολή: Η σύγκριση των δύο ρευμάτων φέρνει ξανά στην επιφάνεια όχι μόνο το ζήτημα του τι είναι «τοπικό», αλλά και βαθύτερα ζητήματα μεθόδου και της κρίσιμης σχέσης μεταξύ εμπειρίας και θεωρίας στις κοινωνικές επιστήμες. Τίτλος Συγγραφέας Έτος Τοπικό κράτος και τοπικότητα. Στα ίχνη δύο συζητήσεων Ηλίας Γεωργαντάς 2002

Φορολογία και Πολιτική: Δημοσιονομική Σκέψη Το βιβλίο του Θανάση Γκιούρα αναλύει την ιστορική εξέλιξη της δημοσιονομικής θεωρίας, τόσο σε διεθνές όσο και σε ελληνικό επίπεδο, εστιάζοντας στη σύνδεση της φορολογίας με τη δομή της πολιτικής εξουσίας. Μέρος 1: Θεωρητική Θεμελίωση (Διεθνής Σκέψη) Το πρώτο μέρος επανακαθορίζει τη φορολογική θεωρία εντάσσοντάς την στην κλασική πολιτική και οικονομική θεωρία (18ος & 19ος αιώνας). Μέρος 2: Η Ελληνική Δημοσιονομική Θεωρία Το δεύτερο μέρος αποτελεί την πρώτη ιστορική παράθεση της ελληνικής δημοσιονομικής θεωρίας, εξετάζοντας τις αντιλήψεις περί φορολογίας. Συμπέρασμα: Η ιστορική αναδρομή αποκαθιστά τη θέση του επιχειρήματος περί φορολογίας στο γενικότερο πλαίσιο της Πολιτικής Επιστήμης, καθώς ο καθορισμός και η επιβολή του φόρου συνδέεται άμεσα με τη θεμελίωση του πλαισίου κυριαρχίας σε μια αναπτυσσόμενη… Continue reading →

Ζητήματα Πολιτικής Οικονομίας: Η Περίπτωση της Ελλάδας Το βιβλίο, γραμμένο από τους Θανάση Μανιάτη, Περσεφόνη Τσαλίκη και Λευτέρη Τσουλφίδη, εξετάζει την επικαιρότητα και την εφαρμογή της μαρξιστικής οικονομικής ανάλυσης στην ερμηνεία της σύγχρονης οικονομίας, με ιδιαίτερη εστίαση στην περίπτωση της Ελλάδας κατά τη μεταπολεμική περίοδο. Το Κεντρικό Ερώτημα: Πόσο επίκαιρη είναι σήμερα η μαρξιστική οικονομική ανάλυση, δεδομένων των κριτικών που έχει δεχθεί για τη θεωρητική της συνέπεια και τη σχέση της με την εμπειρική πραγματικότητα; Δομή και Θεματικές Ενότητες: Το βιβλίο αναπτύσσεται σε δύο κύρια μέρη: Συνοπτικά, το έργο συνδυάζει την κλασική θεωρία με την εμπειρική ανάλυση, δοκιμάζοντας την ερμηνευτική δύναμη της μαρξιστικής Πολιτικής Οικονομίας στην ελληνική περίπτωση. Τίτλος Συγγραφείς Έτος Ζητήματα πολιτικής οικονομίας. Η περίπτωση της Ελλάδας Θανάσης Μανιάτης,… Continue reading →

Δημοκρατία και Παγκοσμιοποίηση Το βιβλίο του Δημήτρη Χαραλάμπη θέτει κρίσιμα ερωτήματα για το τέλος του 20ού αιώνα και την αρχή του 21ου, αναλύοντας τη σχέση μεταξύ Παγκοσμιοποίησης, Δημοκρατίας και της κρίσης της Νεωτερικότητας. Τα Κεντρικά Ερωτήματα: Ο συγγραφέας ξεκινά από τα μεγάλα ζητήματα της εποχής: Η Άρνηση των Αξιών της Νεωτερικότητας: Η μελέτη εστιάζει στην κρίση των οικουμενικών αξιών, όπου: Janus της Παγκοσμιοποίησης: Η Παγκοσμιοποίηση παρουσιάζεται ως ένα πρόσωπο του Ιανού με δύο όψεις, που συνθέτουν την άρνηση των οικουμενικών αξιών: Συμβολή: Η μελέτη αναλύει τις προϋποθέσεις και τα περιεχόμενα αυτής της κρίσης, παρακολουθεί την περιπέτεια της Δημοκρατίας και ερμηνεύει τις νέες απειλές που διαγράφονται μπροστά μας στο μεταίχμιο του αιώνα. Τίτλος Συγγραφέας Έτος Δημοκρατία και παγκοσμιοποίηση Δημήτρης Χαραλάμπης 1998

Κρίση του Κοινωνικού Κράτους & Νεωτερικότητα Το βιβλίο του Διονύση Γράβαρη προσεγγίζει την έννοια του Κοινωνικού Κράτους με έναν πρωτότυπο τρόπο: θεωρεί το στοιχείο της κρίσης ως θεμελιώδη και εγγενή συνιστώσα του. Το Κοινωνικό Κράτος ως Πεδίο Αντινομιών Η μελέτη αναπτύσσει την έννοια του Κοινωνικού Κράτους ως ένα πεδίο όπου γίνονται ορατές οι αντινομίες (αντιφάσεις) της κοινωνικής πράξης. Αυτό το χαρακτηριστικό συνδέει άμεσα το Κοινωνικό Κράτος με την ευρύτερη προβληματική περί Νεωτερικότητας. Η Κρίση ως Ανάδειξη Εμποδίων: Το βιβλίο, αναλύοντας τις επιμέρους πτυχές της κρίσης του Κοινωνικού Κράτους, αναδεικνύει: Κριτική Θέση: Η αναπτυγμένη έννοια του Κοινωνικού Κράτους που προτείνεται, στέκεται κριτικά απέναντι σε θεσμίσεις που παρεκκλίνουν από τον σκοπό του, αναγνωρίζοντας τον αντινομικό και μονομερή χαρακτήρα τους. Αυτές οι παρεκβατικές… Continue reading →

Αστική Κοινωνία, Δικαιοσύνη & Κοινωνική Κριτική Η μελέτη του Κώστα Σταμάτη αναζητά τις θεωρητικές προϋποθέσεις μιας θεωρίας της δικαιοσύνης μέσα από την κριτική της πολιτικής οικονομίας του Μαρξ, αντιστεκόμενη στις παρερμηνείες του έργου του. Το Κανονιστικό Υπόβαθρο της Κριτικής Σε αντίθεση με όσους βλέπουν το μαρξικό έργο μόνο ως θετικιστικό ή ιστοριστικό, το βιβλίο ανασυγκροτεί το κανονιστικό υπόβαθρο (δηλαδή, τις αξιακές αρχές) της κριτικής της αστικής κοινωνίας. Η Διαλεκτική της Αδικίας/Δικαιοσύνης Η μελέτη προτείνει μια διαλεκτική και περιεκτική θεώρηση της σχέσης αδικίας/δικαιοσύνης, η οποία: Τρεις Κεντρικοί Άξονες: Η μονογραφία αποπειράται να αρθρώσει τρία βασικά σημεία: Τίτλος Συγγραφέας Έτος Αστική κοινωνία, δικαιοσύνη & κοινωνική κριτική Κώστας Σταμάτης 1995

Η Φιλοσοφία του Hobbes: Λόγος και Αιτιότητα Η μονογραφία της Ιόλης Πατέλλη προσφέρει μια κριτική ανάγνωση του έργου του Thomas Hobbes , εστιάζοντας στον ορθολογισμό του και αντιμετωπίζοντάς τον ως πρόδρομο του Διαφωτισμού, χωρίς να αγνοεί την εμπειριστική του πλευρά. Κεντρική Ερμηνεία: Ο Άνθρωπος, ο Λόγος και η Αλλαγή Η προτεινόμενη ερμηνεία επικεντρώνεται στην ιδέα ότι ο άνθρωπος, μέσω του ορθού λόγου, έχει τη δυνατότητα να αλλάξει την πραγματικότητα και ακόμα και την ίδια του τη φύση, προς την κατεύθυνση των αξιών που του υποδεικνύει η επιστήμη. Η Διττή Διάσταση της Αιτιότητας: Η χομπσιανή αιτιότητα είναι διττή: Με αυτόν τον τρόπο, η επιστήμη καθιστά την πραγματικότητα: Συστηματικός Στόχος: Επικαιρότητα του Hobbes Ο στόχος της εργασίας είναι τόσο ερμηνευτικός όσο και… Continue reading →

Αντικείμενο αυτής της εργασίας είναι η μεθοδική ανακατασκευή δύο υποδειγμάτων πολιτικής θεωριας στην παράδοση της θεωρίας του κοινωνικού συμβολαίου. Μέσω αυτής της ανακατασκευής επιχειρείται να εντοπιστούν οι κοινές τους επιστημολογικές προϋποθέσεις, οι οποίες περιέχονται στην τυπική για τη θεωρία του κοι- νωνικού συμβολαίου «ερμηνευτική ανθρωπόλογία», ως έρευνας για τη φύση του ανθρώπου. Στο πλαίσιο αυτής της ανθρωπολογίας η φύση του ανθρώπου κατασκευάζεται ως πλέγμα ορθολογικών (Λόγος) και ανορθολογικών (πάθη) στοιχείων, που προϋποτίθενται για την κατασκευή της δομής της ανθρώπινης πράξης σε αφαίρεση από ιστορικούς και κοινωνικούς προσδιορισμούς (φυσική κατάσταση). Στη θεωρία του T. Hobbes η δομή της ανθρώπινης πράξης κατασκευάζεται κατά τρόπο ώστε να προκρίνεται ως ουσιώδης δεσμός μεταξύ των δρώντων σε φυσική κατάσταση ο αιτιακός δεσμός. Σε αυτό το… Continue reading →

Η μελέτη επιχειρεί να καταδείξει ότι η τεκμηρίωση των νεο-φιλελεύθερων απόψεων βάσει επιχειρημάτων που ανατρέχουν στον A.Smith, αποτελεί εγχείρημα αναδρομής που πραγμα- τώνεται, όπως κάθε ιδεολογική ιδιοποίηση, με εκλεκτικό τρόπο – με εμφάσεις, αποσιωπήσεις και ανασυνθέσεις, που εν πολλοίς διαθλούν την προσοχή από τα συνολικά αιτούμενα της σμιθιανής σκέψης. Παρόμοιες απολογητικές αναγνώσεις απο- σπούν το αντικείμενό τους από το ιστορικό του περιβάλλον, με αποτέλεσμα να απαλείφουν «περιττές» ή «ενοχλητικές» διαστάσεις. Οι σκέψεις που εκτίθενται στο βιβλίο δεν αναφέρονται στα προβλήματα της εσωτερικής συνοχής και ανάπτυξης των νεο-φιλελεύθερων επιχειρημάτων καθεαυτών, αλλά στη μελέτη της προνομιακής και δηλωμένης πηγής τους – δηλαδή, του έργου του A.Smith. Υποστηρίζεται ότι ο κριτικός πλούτος της σκέψης του A. Smith παραμένει ανεκμετάλλευτος στο πλαίσιο της «στρατευμένης»… Continue reading →

Οι πολιτικο-οικονομικές θεμελιώσεις τόσο της εν γένει εκπαιδευτικής λειτουργίας όσο και των επιμέρους αρχών της εκπαιδευτικής πολιτικής, όπως αυτές έχουν διατυπωθεί στα έργα των A. Smith, J. S. Mill, και A. Marshall, είναι το αντικείμενο αυτής της μελέτης. Η διερεύνηση του έργου αυτών των τριών στοχαστών έχει ως σκοπό να δείξει ότι η κατανόηση της εκπαιδευτικής λειτουργίας και της εκπαιδευτικής πολιτικής προϋποθέτει την ανάπτυξη ουσιωδών πολιτικο- οικονομικών εννοιών, στο εσωτερικό των οποίων περικλείονται και αξιολογούνται οι αστικές πολιτικές σχέσεις. Στο πλαίσιο αυτό, τόσο η εν γένει εκπαιδευτική λειτουργία όσο και οι μορφές της εκπαιδευτικής πολιτικής τίθενται ως ενέργειες σχετικοποιητικές των συστατικών για τις νεωτερικές κοινωνίες «χωρισμών» και επομένως ως φέρουσες στοιχεία κοινωνικού συμφέροντος, στα οποία τονίζονται οι ηθικοπολιτικές αξίες της… Continue reading →

Στη μελέτη αυτή εξετάζονται συγκριτικά δύο υποδείγματα πολιτικο-θεωρητικού επιχειρήματος στην παράδοση της θεωρίας του φιλελευθερισμού. Ερευνώνται ειδικότερα τα προβλήματα που αντιμετωπίζει η φιλελεύθερη πολιτική θεωρία κατά τη σύσταση του αντικειμένου της και οι απορίες που της θέτει το ίδιο το αντικείμενο όταν αυτή παραβλέπει ουσιώδεις διαστάσεις του. Θεωρείται ότι ανάμεσα στο κλασικό πολιτικο-θεωρητικό επιχείρημα και στο σύγχρονο φιλελεύθερο επιχείρημα έχει επέλθει μια θεμελιακή ρήξη, η οποία εντοπίζεται ιδιαίτερα στον τύπο κατασκευής της σχέσης μεταξύ του δημοσίου και του ιδιωτικού στο επίπεδο της πολιτικής. Επισημαίνεται ότι στο πλαίσιο του σύγχρονου φιλελευθερου επιχειρήματος επιχειρείται ο αναπροσδιορισμός και η ενίσχυση των ιδιωτικοπολιτικών αρχών και η υπονόμευση των κοινωνικοπολιτικών αρχών, είτε ως αναποτελεσματικών είτε με αναφορά σε πλαίσιο ηθικής θεωρίας. Πίσω από αυτό το… Continue reading →

Η μελέτη του Σταύρου Ιωαννίδη έχει ως αντι- κείμενο την κριτική ανακατασκευή της νεο- αυστριακής θεωρίας. Το εγχείρημα αυτό αποκτά ιδιαίτερη βαρύτητα και επικαιρότητα δεδομένου ότι, τόσο η εσωτερική συγκρότηση αυτής της θεωρίας, όσο και οι πολιτικές της προεκτάσεις αποτέλεσαν μια από τις σημαντικότερες «βάσεις» για τη συντηρητική στροφή που χαρακτήρισε τόσο την κρατική παρέμβαση, όσο και την ίδια τη σχέση μεταξύ κράτους και οικονομίας κατά τη διάρκεια της δεκαετίας του ’80. Με την έννοια αυτή, η κατανόηση της εσωτερικής «λογικής» αυτής της θεωρίας, αλλά και η κριτική οριοθέτηση της πολιτικο-ιδεολογικής της εμβέλειας συνιστούν σήμερα ένα από τα βασικότερα καθήκοντα της κριτικά αυτοκατανοούμενης πολιτικής οικονομίας. Έτσι, η συσχέτιση της εσωτερικής συγκρότησης της νεοαυστραικής οικονομικής θεωρίας με την ιδεολογική της αυτοκατανόηση… Continue reading →