Κώστας Σταμάτης, Αστική κοινωνία, δικαιοσύνη & κοινωνική κριτική, 1995

H μελέτη αναζητεί τις προϋποθέσεις μιας θεωρίας της δικαιοσύνης στην κριτική της πολιτικής οικονομίας. Σε αντίθεση προς θετικιστικές ή ιστοριστικές παρερμηνείες του μαρξικού έργου, η μελέτη ανασυγκροτεί το κανονιστικό υπόβαθρο της κριτικής της αστικής κοινωνίας. Στις αστικές κοινωνίες διεκδικούν ισχύ αιτήματα ίσης ελευθερίας και αξιοπρέπειας. Όμως η έμπρακτη ικανοποίησή τους παρακωλύεται από τις δομές ανισότητας, εκμετάλλευσης, αλλοτρίωσης και κατεξουσιασμού. Οι δομές αυτές καταδικάζουν τη μεγάλη πλειοψηφία λαών και ανθρώπων σε περιορισμένη απόλαυση ουσιαστικής ελευθερίας, πάνω σε ένα στενόχωρο πλέον πλανήτη, θαθιά διαταραγμένης οικολογικής ισορροπίας. Η κατάσταση αυτή μπορεί να γίνει αντιληπτή με μια διαλεκτική και συνάμα περιεκτική θεώρηση αδικίας/δικαιοσύνης. Παρόμοια θεώρηση συλλαμβάνει την ανισωτική πρόσβαση των ανθρώπων στους όρους της κοινωνικής αναπαραγωγής και προ- βάλλει το χειραφετητικό αίτημα άρσης της…. Continue reading

Ιόλη Πατέλλη, Η φιλοσοφία του Hobbes. Λόγος και αιτιότητα στη νέα φυσική και πολιτική επιστήμη, 1995

Στη μονογραφία αυτή επιχειρείται μια ανάγνωση του Hobbes η οποία, χωρίς να παραγνωρίζει την ωφελιμιστική και εμπειριστική διάσταση του έργου του, τονίζει τον ορθολογισμό του και τον αντιμετωπίζει ως πρόδρομο του ∆ιαφωτισμού. Η προτεινόμενη ερμηνεία επικεντρώνεται στην ιδέα ότι ο άνθρωπος μέσω του ορθού λόγου μπορεί να αλλάξει την πραγματικότητα και εντέλει και τη φύση του, προς την κατεύθυνση αξιών που του υποδεικνύει η επιστήμη. Οι πρακτικές αυτές αξίες της δικαιοσύνης και της φιλανθρωπίας συνιστούν ένα δεσμευτικό πλαίσιο εντός των ορίων του οποίου και μόνον ο Hobbes αποδέχεται την ισχύ των υποκειμενικών αξιών. Συνθήκη για να πραγματικότητα είναι η απόκτηση επιστημονικής γνώσης, η ανακατασκευή δηλαδή της εμπειρικής πραγματικότητας με όρους αιτιότητας. Εκείνο που διακρίνει τη χομπσιανή αιτιότητα είναι η διττή… Continue reading

Τεύχος 8 (Ιούνιος 1995)

Περιεχόμενα Περί αξίας. Η μεγάλη καριέρα μιας μοντέρνας έννοιας Δημήτρης Μαρκής Ανθρώπινη φύση και ιστορία. Η διαμάχη Kant-Herder Γιώργος Μανιάτης Οι ιστοριστικές βάσεις της θεωρίας του δικαίου του Friedrich Carl von Savigny Αλίκη Λαβράνου Ο Τζον Στιούαρτ Μιλλ, οι αξίες και οι αντινομίες της δημοκρατίας Νίκος Λαμπάρας Προβλήματα μεθόδου σε σύγχρονες μαρξιστικές θεωρίες του κράτους Θωμάς Σταματάκης