Η σχέση μεταξύ της Ιστορίας και της Κοινωνιολο- γίας συνιστά ένα μεθοδολογικό πρόβλημα που απασχολεί εδώ και δεκαετίες τις κοινωνικές και τις ανθρωπιστικές επιστήμες. Συναφές, αν και όχι απολύτως ταυτόσημο με αυτό, είναι το Ζήτημα της πιθανότητας -ή, για άλλους, της αναγκαιότητας- σύνθεσης των δύο επιστημών σε έναν συγκροτημένο ενιαίο επιστημονικό κλάδο, τον οποίο θα μπορούσαμε grosso modo να ονομάσουμε «Ιστορική Κοινωνιολογία». Ο παρών τόμος επιχειρεί να επισκοπήσει τη συΖήτηση περί του αντικειμένου και της μεθόδου, ή των μεθόδων, της Ιστορικής Κοινωνιολογίας, όπως αυτή εκτυλίχτηκε τις τελευταίες δεκαετίες παράλληλα με τη συΖήτηση περί της σχέσης ανάμεσα στην Ιστορία και την Κοινωνιολογία. Συγκεντρώνει εννέα μεταθεωρητικά κείμενα, γραμμένα από επιφανείς ιστορικούς κοινωνιολόγους, τα οποία απηχούν ποικίλες και ενίοτε αλληλοσυγκρουόμενες επιστημολογικές θέσεις και… Continue reading
Κατηγορία: Ανθολογήσεις
Ηλίας Γεωργαντάς – Θανάσης Γκιούρας (επίμ.), Χώρος, πόλη και εξουσία στη νεωτερικότητα, 2013
Η συγκρότηση της σύγχρονης πόλης πραγματοποιείται μέσα από ρητά οικονομικούς και εξουσιαστικούς όρους. Κατά συνέπεια η έρευνα του σύγχρονου χώρου αποδεικνύεται μία από τις καλύτερες αφετηρίες για την εξέταση των εξουσιαστικών σχέσεων. Στην τοπογραφία της νεωτερικότητας η εξουσία αναδιατάσσεται με ιστορικά συγκεκριμένους τρόπους. Η πόλη όχι μόνο διαδραματίζει πρωταγωνιστικό ρόλο σε αυτό αλλά σταδιακά διεκδικεί και αποκτά τη δυνατότητα να υπαγορεύει τα περιεχόμενα και να επιβάλλει τις μορφές, επιδρώντας στη σύλληψη του του ιστορικού παρελθόντος, στη χωροθέτηση των παραγωγικών δραστηριοτήτων και στην κατανόηση των κοινωνικών αντιθέσεων που εκδηλώνονται μέσα σε αυτόν τον χώρο. Η συγκεκριμένη ανθολόγηση κειμένων προσφέρει στην αναγνώστη μια σειρά από θεωρήσεις, αναλύσεις, διαπιστώσεις και εκτιμήσεις, οι οποίες έχουν επηρεάσει θεμελιωδώς τη σύγχρονη κοινωνική σκέψη. Για πρώτη φορά… Continue reading
Διονύσης Δρόσος (επιμ.), Αρετές και συμφέροντα. Η βρετανική ηθική σκέψη στο κατώφλι της νεωτερικότητας, 2008
Από τα μέσα του 17ου μέχρι τα τέλη του 18ου αιώνα διεξάγεται στη Βρετανία μια ηθικοφιλοσοφική συζήτηση κατά την οποία εμφανίζεται μια πρώιμη διατύπωση θεμάτων της νεωτερικής φιλοσοφίας και, κατά συνέπεια, των ιδεολογικών μορφωμάτων που προέκυψαν από αυτήν, του φιλελευθερισμού και του νεοφιλελευθερισμού. Το περιβάλλον της συζήτησης αυτής διαμορφώνεται από: α) την εν γένει πορεία της πολιτικής και κοινωνικής σταθεροποίησης των πρώιμως αστικών σχέσεων, β) την παρακμή των εκκλησιαστικών και θρησκευτικών αυθεντιών και των ηθών της παραδοσιακής κοινότητας, και γ) την κυριαρχία ενός επιστημολογικού «παραδείγματος»,βασισμένου στη φυσική επιστήμη του Νεύτωνα και εκφρασμένο στη φιλοσοφία από την προσέγγιση της «νέας οδού των ιδεών. Ο τόμος ανθολογεί κείμενα Βρετανών στοχαστών που συμμετείχαν σε αυτή τη συζήτηση. Στο πλαίσιο της, η ατομική ιδιοκτησία… Continue reading
Μανόλης Αγγελίδης – Θανάσης Γκιούρας (επιμ.), Θεωρίες της πολιτικής και του κράτους: Hobbes, Locke, Rousseau, Kant, Hegel, 2005
Επιλέξαμε και παρουσιάζουμε αποσπάσματα από τα έργα πέντε στοχαστών που έχουν να κάνουν με δύο κρίσιμα ζητήματα για τις ανθρώπινες κοινωνίες: την πολιτική και το κράτος. Καλύπτοντας το εύρος σχεδόν τριών αιώνων, οι πέντε αυτοί στοχαστές βάζουν ουσιαστικά τα θεμέλια αυτού που σήμερα θεωρείται η άποψη της νεωτερικότητας για το πώς πρέπει να οργανώνεται πολιτικά η κοινή ζωή των ανθρώπων. Εκείνο που κάνει επίκαιρα τα κείμενα αυτά σήμερα, παρόλο που στον 21ο αιώνα φαίνεται πια να έχουν λεχθεί και συμβεί τα πάντα, είναι το ότι μοιάζει να επιστρέφουμε σε μορφές πολιτικής αλλά και αντίληψης για το κράτος, που φαντάζουν προνεωτερικές (κράτος εξαίρεσης, αυτοκρατορικός σχηματισμός, δικαίωμα αντίστασης κλπ.). Έτσι, κρίνεται αναγκαίο να ξαναπιάσουμε τα θεωρητικά νήματα μιας γενεολογίας περί της πολιτικής… Continue reading