Παρότι η κυρίαρχη θεωρητική αντίληψη αμφισβητεί την αντικειμενικότητα της αξίας στην τέχνη, η τελευταία εξακολουθεί να αναπαράγεται μέσα από πρακτικές που δείχνουν να επικυρώνουν αυτήν ακριβώς την αντικειμενικότητα. Στην κριτική επανεξέταση του ζητήματος της καλλιτεχνικής αξίας ωθεί όχι μόνο η παραπάνω διάσταση θεωρίας και πράξης, αλλά και η σημερινή υπονόμευση του κοινωνικού και δημόσιου χαρακτήρα της τέχνης.
Στο πρώτο μέρος του βιβλίου, και με τέχνη αναφοράς τη μουσική, επιχειρείται μια κριτική αναδρομή στις κύριες θεωρίες υποκειμενικότητας και αντικειμενικότητας της καλλιτεχνικής αξίας, με έμφαση στους Hume, Kant, Beardsley και Adorno. Στο δεύτερο μέρος αναπτύσσεται μια θεωρία κριτικού αντικειμενισμού της καλλιτεχνικής αξίας, στη βάση της οποίας τίθεται η ιδέα της τέχνης και των έργων της ως αγαθών, ως προϊόντων δηλαδή μιας αναγκαίας και κανονιστικά ρυθμιζόμενης ανθρώπινης δραστηριότητας. Ως αγαθά, τα μουσικά έργα είναι φορείς πλήθους μορφικών, λειτουργικών και ιστορικών ιδιοτήτων που συγκαθορίζουν διαλεκτικά το μέγεθος της αξίας τους υπό συνθήκες κριτικής πρόσληψης. Η αξία αυτή γνωρίζει διαβάθμιση αλλά και ποιοτικά άλματα προς την επικράτεια της σημαίνουσας ή «μεγάλης», όπως λέει ο Adorno, τέχνης.
Ως συμβολή σε μια κριτική επαναθεμελίωση του κανόνα της σημαίνουσας μουσικής, στο τέλος του βιβλίου αναπτύσσονται μια σειρά από αναλύσεις μουσικών έργων, από τον Bach, τον Mozart και τον Beethoven έως τις μέρες μας.
Εισαγωγή
Μέρος πρώτο
1. Η υποκειμενικότητα της καλλιτεχνικής αξίας 1.1. Ευχαρίστηση, προτίμηση, διαφέρον 1.2. Ο ιδανικός ακροατής (Hume) 1.3. Ο κριτικός ακροατής (Kant) 1.4. Αισθητική εμπειρία (Dewey και Beardsley) 1.5. Κριτική μετάβαση Βιβλιογραφικό παράρτημα
2. Η αντικειμενικότητα της καλλιτεχνικής αξίας 2.1. Αναπαράσταση, έκφραση, σύνθεση 2.2. Αισθητικές ιδιότητες 2.3. Έννοιες μουσικής 2.4. Ιστορικότητα (Dahlhaus και Adorno) 2.5. Κριτική μετάβαση Βιβλιογραφικό παράρτημα
Μέρος δεύτερο
3. Το μουσικό αγαθό 3.1. Περί αγαθού και αξίας 3.1.1. Η σχεσιακή αντικειμενικότητα του αγαθού 3.1.2. Μορφές του αγαθού: γνωστικό, ηθικό, αισθητικό 3.1.3. Θεωρίες αξίας 3.2. Το τυπικό κανονιστικό πλαίσιο 3.3. Εξειδικεύσεις 3.4. Καλή και σημαίνουσα μουσική 3.5. Σύνοψη της θεωρίας Βιβλιογραφικό παράρτημα
4. Αναλύοντας την αξία στη μουσική 4.1. Bach και συνάδελφοι 4.2. Mozart και Salieri 4.3. Beethoven και ανταγωνιστές 4.4. Μεταξύ αυθεντικότητας και επιγονισμού 4.5. Αξία χωρίς διαλεκτική 4.6. Η εξατομίκευση της αξίας 4.7. Η έκλειψη της αξίας Βιβλιογραφικό παράρτημα
Μάρκος Τσέτσος, Το μουσικό αγαθό. Θεωρίες καλλιτεχνικής αξίας, Ίδρυμα Σάκη Καράγιωργα – Επιστημονική Βιβλιοθήκη, Αθήνα 2020, σελ. 241, ISBN: 978-960-42-3